W 2024 roku Europejskie Laboratorium Fizyki Cząstek (CERN) obchodzi swoje 70-lecie. Z tej okazji w 6 polskich miastach można zobaczyć multimedialną wystawę poświęconą historii i odkryciom słynnego laboratorium, a także wkładowi polskich naukowców w jego działalność. 

 

CERN to międzynarodowa instytucja, która odpowiada m.in. za takie odkrycia jak obserwacja cząstek W i Z, czy potwierdzenie istnienia bozonu Higgsa. Znajduje się tam także słynny Wielki Zderzacz Hadronów LHC. Podczas sześciu wystaw chcemy zabrać odwiedzających w sam środek eksperymentów i badań naukowych, które przyniosły światu przełomową wiedzę. Przyjdź i zobacz, jak pracuje unikatowy na skalę światową zespół badaczy i jaki wpływ na jego działalność mają polscy naukowcy. 

Polacy byli obecni w CERN-ie już od końca lat 50., a w 1964 roku Polska – jako jedyny kraj tzw. bloku wschodniego – uzyskała status członka obserwatora w Radzie CERN-u. W 1991 r. stała się szesnastym członkiem Organizacji i od tego czasu jesteśmy pełnoprawnym współgospodarzem największego na świecie laboratorium badań podstawowych w dziedzinie fizyki. 

Interaktywna wystawa w 6 miastach Polski 

13 maja uroczyście zainaugurowaliśmy wystawę „Accelerating Science” w Krakowie! Ekspozycja składa się z trzech części i przybliży odwiedzającym: ewolucję Wszechświata, podstawy fizyki cząstek, a także działalność laboratorium CERN i jego unikatowego w skali światowej kompleksu akceleratorowego. Multimedialna forma pozwoli zanurzyć się w świecie nauki – dotknąć, zobaczyć i doświadczyć fascynującego świata fizyki cząstek elementarnych. Odwiedzający zajrzą m.in. do biura fizyka teoretycznego, będzie także dostępny kącik dla dzieci.

Dzięki organizowanej przez Centrum GovTech ekspozycji towarzyszącej odwiedzający poznają wkład polskich przedsiębiorców, naukowców i wynalazców w rozwój i sukces Europejskiej Rady Badań Jądrowych. Dowiedzą się więcej m.in. o eksperymentach ALICE, COMPASS, CMS, LHCb i ATLAS czy o najnowszym osiągnięciu laboratorium – odkryciu w 2012 roku cząstki Higgsa. 

Wystawie towarzyszy również szereg innych wydarzeń dodatkowych: wykładów, spotkań, dyskusji. Pełny program znajduje się na stronie: www.ifj.edu.pl/cern70pl  

 

– Jest to obecnie bezsprzecznie największe, najlepsze, najbardziej prestiżowe laboratorium naukowe na całym świecie – podkreślił podczas inauguracji wydarzenia prof. dr hab. Tadeusz Lesiak, Dyrektor IFJ PAN

 

– Patrząc z perspektywy rocznicy 20-lecia Polski w Unii Europejskiej, to wydarzenie tym bardziej jest dla nas nie bez znaczenia – zauważył prof. dr hab. inż. Jerzy Lis, rektor AGH. 

 

– Ta wystawa ma nieprawdopodobną jakość przekazywania różnych tajników badań i technik eksperymentalnych, które są wykorzystywane w CERN-ie – stwierdził Piotr Salabura, prodziekan Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ.

 

– Myślę, że ta wystawa ma szansę przyciągnąć nowych fizyków, którzy zobaczą, że już w tej chwili w CERN-ie pracuje 160 osób i miejmy nadzieję, że za kilka lat będzie to 300, a może nawet 500 – powiedział dr hab. inż. Damian Gąsiorek, prof. PŚ, Dyrektor Centrum GovTech. Dyrektor CGT w swoim wystąpieniu podziękował także za wsparcie w organizacji wystawy o polskich naukowcach w CERN-ie Ministrowi Nauki Dariuszowi Wieczorkowi oraz Podsekretarz Stanu w MNiSW prof. Marii Mrówczyńskiej.

Harmonogram wystaw:  

•        15-25 kwietnia 2024 – Chorzów  
  Śląskie Międzyuczelniane Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych, ul. 75 Pułku Piechoty 1A 
•        11-26 maja 2024 – Kraków  
  Hala sportowa Akademii Górniczo-Hutniczej im. St. Staszica, ul. Piastowska 26a 
•        8 czerwca - 2 lipca 2024 – Warszawa   
  Aula Gmachu Fizyki Politechniki Warszawskiej, ul. Koszykowa 75 
•        20 lipca - 26 sierpnia 2024 – Gdańsk  
  Dziedziniec im. Daniela Gabriela Fahrenheita Gmachu Głównego Politechniki Gdańskiej, ul. Gabriela Narutowicza 11/12  
•        7-23 września 2024 – Poznań  
  Wydział Fizyki Uniwersytetu Adama Mickiewicza, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 2 
•        5-21 października 2024 – Wrocław (termin może ulec zmianie) 
  Aula Główna Politechniki Wrocławskiej, Wyb. Wyspiańskiego 27 

Organizatorzy: 

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Konsorcjum Polska Fizyka Cząstek (założone przez: Instytut Fizyki Jądrowej PAN, Uniwersytet Warszawski, AGH, Narodowe Centrum Badań Jądrowych), Śląskie Międzyuczelniane Centrum Edukacji i Badań, Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie, Politechnika Warszawska, Politechnika Gdańska, Uniwersytet Poznański, Politechnika Wrocławska, Centrum GovTech. 

 

O CERN 

CERN powstał niecałe dziesięć lat po zakończeniu II Wojny Światowej w celu odrodzenia nauki na najwyższym światowym poziomie po pożodze wojny, która dotknęła Europę. W krótkim czasie CERN stał się światowym liderem w dziedzinie badań podstawowych, odnosząc spektakularne sukcesy na polu naukowym, a także jako centrum doskonałości, kształcenia kadr naukowo-technicznych i transferu technologii oraz jako wzorzec prowadzenia badań naukowych dla pokoju, z poszanowaniem różnorodności narodowej oraz odmienności kultur i religii. Pośród licznych przełomów, jakie dokonały się w CERN, warto wspomnieć choćby odkrycie słynnej cząstki Higgsa w 2012 roku, ale również opracowanie i nieodpłatne udostępnienie ludzkości protokołu www, bez którego już nie wyobrażamy sobie współczesnego świata.