7 czerwca 2024 roku, w Auli Gmachu Fizyki Politechniki Warszawskiej przy ulicy Koszykowej 75, miało miejsce wyjątkowe wydarzenie - uroczyste otwarcie wystawy "Accelerating Science". Ekspozycja została zorganizowana z okazji 70. rocznicy założenia Europejskiego Ośrodka Badań Jądrowych (CERN) i cieszyła się dużym zainteresowaniem zarówno środowiska akademickiego, jak i szerokiej publiczności.

Podczas uroczystego otwarcia wystawy "Accelerating Science", która upamiętnia 70-lecie istnienia CERN, dr hab. inż. Wojciech Wróbel, Dziekan Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej przywitał licznie zgromadzonych gości i wyraził radość związaną z tym wydarzeniem.

Spotykamy się po to, żeby świętować 70 lat CERN-u. Z tej okazji ta fantastyczna wystawa przyjechała do nas, do Polski i wędruje po kraju, a dziś otwieramy ją w Warszawie.

Rektor Politechniki Warszawskiej, prof. dr hab. inż. Krzysztof Zaremba, podczas przemówienia podkreślał znaczenie tej międzynarodowej organizacji naukowej dla świata nauki oraz roli CERN-u jako miejsca, które gromadzi ludzi z ogromną pasją do rozwiązywania podstawowych tajemnic natury. 

CERN to miejsce niezwykłe - to naprawdę mekka, do której trafiają ludzie, którzy mają ogromną pasję badania podstawowych tajemnic natury. Tam ma się to przeświadczenie, że robi się rzeczy dla człowieka bardzo ważne. Odkrywamy, jaka jest struktura materii, jakie prawa rządzą różnymi oddziaływaniami. To, co jest dla mnie fascynujące to to, że jak już odpowiemy na jakieś pytanie, pojawiają się kolejne. (...) A żeby na nie odpowiedzieć, trzeba budować wielkie struktury eksperymentalne, takie jak m.in. struktury CERN-owskie. Dlatego cieszę się bardzo, że Politechnika Warszawska ma [w tym] duży udział. Jest kilka zespołów, które bardzo intensywnie w CERN-ie w rozmaitych eksperymentach biorą udział. (...) CERN to miejsce, które stawia ogromne wyzwania. Rozwiązywanie tych wyzwań daje niezwykłą satysfakcję.

Rektor Uniwersytetu Warszawskiego, prof. dr hab. Alojzy Nowak, wyraził radość z zaangażowania polskich naukowców w prace CERN-u, podkreślając, że ich dorobek przyczynia się nie tylko do zrozumienia świata na poziomie cząstek elementarnych, ale również przekłada się na sukcesy w publikacjach naukowych i rozwoju infrastruktury naukowej.

Bardzo cieszę się z tego, że nie tylko jest duża liczba osób, które w CERN-ie  pracowały albo pracują, które (...) pomagają zrozumieć świat, szczególnie ten wynikający z analiz cząstek elementarnych, ale także że jakość [pracy] naszych kolegów i koleżanek jest bardzo znacząca i osiągacie Państwo ogromne sukcesy zarówno w publikacjach, badaniach, w rozpracowywaniu różnych zjawisk, a także w budowie swojej infrastruktury. (...) Bardzo się cieszę, że również fizycy z Uniwersytetu Warszawskiego biorą w tym udział.

Prof. dr hab. inż. Krzysztof Kurek, Dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych, mówił o długoletniej współpracy NCBJ z CERN-em oraz znaczeniu infrastruktury badawczej dla rozwoju nauki i innowacji.

Narodowe Centrum Badań Jądrowych, które w przyszłym roku obchodzi swoje 70-lecie, współpracuje z CERN-em od samego początku działalności, jeszcze od lat 50. [XX wieku]. CERN jest miejscem wyjątkowym ze względu na swoją ogromną i nieporównywalną infrastrukturę badawczą. Jeśli w Polsce istnieje ośrodek, który można by porównać z CERN-em, to z pewnością jest to NCBJ, które również dysponuje unikatową infrastrukturą badawczą. Taka infrastruktura jest niezbędna, jeżeli myślimy o rozwoju nauki, ale także o innowacjach. Innowacje nie są możliwe bez skupisk naukowców i zaawansowanej aparatury, do której naukowcy z całego świata przyjeżdżają. CERN jest tego przykładem. Warto wspierać te ośrodki, które mogą zaoferować sprzęt na światowym poziomie. (...) Mamy w Polsce znakomitych naukowców, którzy potrafią nie tylko tworzyć, ale również efektywnie wykorzystywać takie urządzenia w swojej pracy badawczej.

Podróż z "Accelerating Science" 

Prof. dr hab. inż. Adam Kisiel podczas wystąpienia opowiedział o znaczeniu i celach tej wyjątkowej ekspozycji, którą udało się sprowadzić do Polski dzięki współpracy Polskiego Konsorcjum Fizyki.

Wystawa 'Accelerating Science' została przygotowana przez CERN i odbywa swoją podróż po całym świecie. Dzięki współpracy w ramach Polskiego Konsorcjum Fizyki, które skupia kilkanaście uniwersytetów i politechnik w Polsce, udało nam się sprowadzić tę wystawę do Polski w ramach obchodów 70-lecia CERN-u. Zainaugurowała swoją działalność w Polsce w Katowicach, była w Krakowie, a teraz inauguruje swoją obecność tutaj, w Warszawie. Następnie zawita do Gdańska, Poznania i Wrocławia. Otrzymaliśmy bezpośrednie wsparcie finansowe od Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, za co jesteśmy bardzo wdzięczni. Duże wsparcie w organizacji wystawy zapewnia również Centrum GovTech, z którym wspólnie przygotowaliśmy dodatkowe eksponaty. Staraliśmy się, aby ta wystawa, która sama w sobie jest niezwykle interesująca, dostarczała podstawowych informacji na temat naszego świata. CERN pomaga nam zrozumieć, jak wszystko wygląda – od podstawowych właściwości naszego wszechświata po to, co może zaoferować w pogłębianiu tej wiedzy. (...) Mam nadzieję, że dzięki tej wystawie zachęcimy wielu młodych ludzi do wyboru kariery naukowej, a nawet do podjęcia studiów na kierunkach związanych z naukami ścisłymi. Dzięki temu zwiększymy liczbę kandydatów na nasze uczelnie, co przyniesie korzyści całej polskiej gospodarce i nauce.

Prof. dr hab. inż. Wojciech Dominik przypomniał o historycznym kontekście powstania CERN, a także zwrócił uwagę na długotrwałą współpracę polskich naukowców z Europejskim Ośrodkiem Badan Jądrowych.

W ubiegłym roku, konsorcjum Polskiej Fizyki Cząstek podjęło strategiczną decyzję o sprowadzeniu do Polski wystawy CERN i promowaniu naszej pracy oraz całej idei, która przyświeca temu międzynarodowemu przedsięwzięciu. Chcieliśmy pokazać, że my – społeczność naukowa Polski – gramy istotną rolę w ważnej, międzynarodowej współpracy. (...) CERN został utworzony w 1954 roku, w czasach, kiedy Europa szukała nowych form porozumienia między krajami, krótko po utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, a później Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, która ewoluowała w Unię Europejską. CERN jako inicjatywa naukowa, od zawsze miał za cel łączenie ludzi z różnych obszarów Europy, umożliwianie poznawania się i zawiązywanie współpracy. Dziś, potrzeba takich platform współpracy jest równie wielka jak w przeszłości. Polska, choć formalnie stała się członkiem CERN-u w 1991 roku, to nasi naukowcy – zarówno indywidualnie, jak i instytucjonalnie – współpracują z tą organizacją od 65 lat.

Odkrywanie nauki dla każdego

Wystawa "Accelerating Science" to unikalna okazja, by przenieść się w świat odkryć naukowych - od Wielkiego Wybuchu, przez fascynujący świat materii i antymaterii, aż po współczesne eksperymenty z wykorzystaniem Wielkiego Zderzacza Hadronów. Ekspozycja, podzielona na trzy kapsuły, pozwala zrozumieć, co badają naukowcy w CERN-ie i jak zaawansowane technologie wykorzystują. Zwiedzający będą mogli obejrzeć filmy, animacje i inne interaktywne elementy, które w przystępny sposób wyjaśnią skomplikowane zagadnienia fizyki cząstek elementarnych. 

Z okazji okrągłego jubileuszu wystawa "Accelerating Science" jest dostępna w Auli Gmachu Fizyki Politechniki Warszawskiej przy ulicy Koszykowej 75 do 2 lipca 2024 roku, z dodatkowymi terminami w weekendy 8-9 czerwca oraz 15-16 czerwca. Organizatorzy zadbali, by zwiedzanie było atrakcyjne dla różnorodnych grup odbiorców, w tym dzieci i młodzieży. Przewodnicy z entuzjazmem podzielą się swoją wiedzą, odkrywając przed odwiedzającymi tajemnice naszego wszechświata.

Wystawa towarzysząca

W ramach wystawy Centrum GovTech zaprezentowało ekspozycję towarzyszącą "70 lat Polski w CERN", która poświęcona jest osiągnięciom polskich naukowców w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych. Warto zobaczyć, jakie ślady Polacy pozostawili w historii CERN-u i jak ich praca przyczyniła się do rozwoju nauki i technologii.

Zapraszamy do odwiedzin

Wystawa jest znakomitą okazją, aby przybliżyć świat nauki na najwyższym poziomie. Nie przegapcie szansy na zobaczenie, jak praca naukowa przełożona jest na rzeczywiste odkrycia, które mają ogromny wpływ na nasz świat. Zapraszamy do Politechniki Warszawskiej, gdzie nauka spotyka się z pasją odkrywania.

Miejsce: Aula Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej (ul. Koszykowa 75, kampus centralny PW)

Więcej szczegółów na temat wystawy można znaleźć na stronie internetowej Organizatora - https://www.ifj.edu.pl/cern70pl/index.html

Harmonogram wystaw:

• 15-25 kwietnia 2024 – Chorzów   
  Śląskie Międzyuczelniane Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych, ul. 75 Pułku Piechoty 1A 
• 11-26 maja 2024 – Kraków   
  Hala sportowa Akademii Górniczo-Hutniczej im. St. Staszica, ul. Piastowska 26a 
•  8 czerwca - 2 lipca 2024 – Warszawa    
  Aula Gmachu Fizyki Politechniki Warszawskiej, ul. Koszykowa 75 
•  20 lipca - 26 sierpnia 2024 – Gdańsk   
  Dziedziniec im. Daniela Gabriela Fahrenheita Gmachu Głównego Politechniki Gdańskiej, ul. Gabriela Narutowicza 11/12  
• 7-23 września 2024 – Poznań   
  Wydział Fizyki Uniwersytetu Adama Mickiewicza, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 2 
• 5-21 października 2024 – Wrocław (termin może ulec zmianie)  
  Aula Główna Politechniki Wrocławskiej, Wyb. Wyspiańskiego 27 

Organizatorzy i partnerzy

Wystawa "Accelerating Science" została zorganizowana przez Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej, Uniwersytet Warszawski, Instytut Fizyki Jądrowej PAN oraz Narodowe Centrum Badań Jądrowych, w ramach obchodów 70-lecia CERN. Wystawa towarzysząca została stworzona przez Centrum GovTech.

fot. Maciej Stępnik / Politechnika Warszawska